Evropa përkujton sot me rastin e së ashtuquajturës “Dita e Shiritit të Zi” viktimat e regjimeve totalitare si ato komuniste, naziste dhe fashiste.
Përmes një deklarate për shtyp komisionarët e Bashkimit Evropian, Věra Jourová dhe Didier Reynders theksuan faktin se liria nga totalitarizimi dhe autoritarizimi në Evropë “nuk është dhuruar”, por “fituar me mund” dhe për këtë kjo liri “duhet mbajtur gjallë çdo ditë”.
“Ne zgjodhëm këtë liri kur nënshkruam Traktatin Evropian – lirinë për të jetuar me dinjitet, [lirinë për] të zgjedhur se si do të qeverisen vendet tona, dhe për të vendosur mbi të ardhmen tonë. Ne duhet medoemos të vazhdojmë e të qëndrojmë fort te këto vlera,” – thuhet në deklaratën e përbashkët të dy komisionerëve përgjegjës për Drejtësinë, Vlerat dhe Transparencën, raporton euronews.
Dita Evropiane e Përkujtimit të Viktimave të Totalitarizmit u vendos në vitin 2009 të jetë 23 gushti si simbolikë e marrëveshjes së vitit 1939 mes Gjermanisë naziste të Adolf Hitler dhe Bashkimit Sovjetik të Joseph Stalin.
Marrëveshja e quajtur si Molotov-Ribbentrop (për shkak të dy ministrave Joachim von Ribbentrop dhe Vyacheslav Molotov) dakordësoi një plan mirëkuptimi për të mos sulmuar njëri-tjetrin dhe për të caktuar zonat e influencës rreth Polonisë, Lituanisë, Letonisë, Estonisë dhe Finlandës gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Kjo marrëveshje mbetet në histori si një nga bashkëpunimet më të rënda mes dy prej formave më totalitare të regjimeve, ai nazist dhe komunist.
Dy këto regjime, bashkë me regjimin fashist, shkaktuan miliona të vrarë në Luftën e Dytë Botërore dhe po kështu në 40 vitet e tjera që pasuan atë deri sa në vitin 1989 një valë revolte që shpërtheu në Gjermaninë Lindore pas shembjes së murit të Berlinit, rrëzoi një nga një thuajse të gjitha regjimet diktatoriale në Evropë.
Mes vendeve që e vuajtën totalitarizmin ishte dhe Shqipëria.
Instituti i ish-të Përndjekurve Politikë dhe ai i Studimeve për Pasojat dhe Krimet e Komunizmit kanë nxjerrë në pah se regjimi i diktatorit Enver Hoxha mund të ketë përndjekur me dëbime dhe internime nga 42,700 – 100 mijë persona ku mbi 14,500 u burgosën dhe rreth 5,500 prej tyre u ekzekutuan ose vdiqën burgjeve.
