Homazhi për Ratko Mlladiçin ngjall frikë në qytetin boshnjak

 

Një pikturë murale e pikturuar rishtazi e kreut ushtarak serb të Bosnjës Ratko Mlladiç dhe një sulm me armë në xhaminë lokale kanë trembur boshnjakët që u rikthyen në qytetin e Focas pasi u larguan që aty për shkak të mizorive të kohës së luftës në vitet 1990.

 

Pranë shkollës dhe ndërtesës së komunës në qytetin e vogël të Focës, i cili shtrihet në lumin Drina në Bosnjën lindore, një murale e re e madhe është shfaqur ditët e fundit ku shfaqet ish-gjenerali i Ushtrisë Serbe të Bosnjës Ratko Mlladiç duke u përshëndetur kalimtarët.

 

Piktura murale me figurën e Mlladiçit, i cili aktualisht po apelon kundër dënimit të tij për gjenocid dhe krime të tjera lufte, është rreth 20 metra i gjatë dhe përmban sloganin “Lëvduar qoftë nëna jote”.

 

Kjo murale është një nga një seri incidentesh shqetësuese të kohëve të fundit në Foca, e cila ndodhet në entitetin e Republikës Srpska të mbizotëruar nga serbët e vendit dhe ku u krye një spastrim etnik nga Ushtria Serbe e Bosnjës, e cila komandohej nga Mlladiç, gjatë luftës së viteve 1992- 1995.

 

Një person i panjohur hapi gjithashtu zjarr në minaren e Xhamisë Aladza, një monument kulturor, historik dhe fetar për të cilin Foca ishte e njohur para luftës. Xhamia u hodh në erë nga forcat serbe të Bosnjës gjatë luftës në vitin 1992 dhe u rihap vetëm pas restaurimit në vitin 2019.

 

Plumba nga një pushkë automatike u gjetën gjithashtu jashtë derës së përparme të shtëpisë së Serif Haliloviçit, një boshnjak i cili u arratis nga Foca gjatë luftës, por u kthye në qytetin e tij me familjen e tij shtatë vjet më parë.

 

Haliloviçi shprehu shqetësim se askush nuk është arrestuar ende nga policia lokale.

 

“Ne jemi mësuar të dëgjojmë të shtëna me armë të shkrepura nga njerëz të njohur dhe plumba që na kalojnë pranë. Megjithatë, të shtënat në Xhaminë Aladza, në minare, ngritën gjithashtu një alarm. Kjo na trishton shumë. Reagimi nga policia dhe institucionet lokale na frikëson edhe më shumë”, tha ai.

 

“Pastaj na shfaqet edhe një pikturë murale e një krimineli lufte të dënuar. Të gjithë jemi viktima të asaj lufte dhe atij krimineli. Të gjithë kemi anëtarë të familjes që u vranë”, shtoi ai.

 

 

 

 

“Nëna ime u vra dhe iu vu zjarri”

 

Një pikturë murale kontroverse e liderit çetnik nacionalist serb të kohës së Luftës së Dytë Botërore Dragoljub “Draza” Mihailovic u pikturua gjithashtu në qendër të qytetit të Focës vitin e kaluar. Mihailoviç u ekzekutua për tradhti të lartë dhe bashkëpunimin nazist nga autoritetet jugosllave në vitin 1946, por u rehabilitua nga një gjykatë serbe në 2015.

 

“Murali i kriminelit të dënuar të luftës Mlladiç dhe murali i komandantit çetnik Draza Mihailoviç janë vetëm 20 metra larg sallës famëkeqe të sportit Partizan në Foca, ku nënat, motrat dhe njerëz të tjerë të dashur për ne u përdhunuan gjatë luftës së fundit”, tha Dzemal Imamoviç, kryetar i Shoqatës së të Rikthyerve dhe Personave të Zhvendosur të Komunës së Focës.

 

“Imagjinoni si duhet të ndihet kur vjen këtu një grua që ka përjetuar gjëra kaq të tmerrshme nga fqinjët e saj”, shtoi ai.

 

Forcat serbe të Bosnjës e përdorën sallën e sportit Partizani si një ambient paraburgimi për gratë, fëmijët dhe të moshuarit që u arrestuan në Foca dhe në fshatrat përreth në 1992.

 

Të ndaluarit u mbajtën në kushte jo-sanitare dhe iu nënshtruan urisë, torturave fizike dhe mendore dhe abuzimit seksual, tha vendimi i gjykatës shtetërore të Bosnjës që dënoi ushtarin Jasko Gazdiç. Gazdiç u dënua me 17 vjet burg për përdhunimin e disa prej të ndaluarave që mbaheshin në sallën e sportit Partizani, duke përfshirë një vajzë 12-vjeçare.

 

Dragoljub Kunaraç, komandanti i një njësie speciale të Ushtrisë Serbe të Bosnjës, u dënua gjithashtu nga gjykata e Kombeve të Bashkuara në Hagë për përdhunime të shumta dhe skllavërimin e dy grave në Foca. Ai ishte rasti i parë në të cilin një gjykatë ndërkombëtare për krime lufte e trajtoi dhunën seksuale si një krim kundër njerëzimit.

 

Imamoviç shpjegoi se rreth 300 boshnjakë janë kthyer në zonë që nga lufta, por se ata tani ndihen përsëri të pasigurt për shkak të sulmit në xhami dhe incidenteve të tjera, të cilat sjellin në mendje kujtime të këqija të vuajtjeve të kaluara.

 

Halilovic tha se tragjeditë që familja e tij pësoi datojnë që nga koha e Luftës së Dytë Botërore dhe çetnikët e Mihailoviçit.

 

“Nën kujdesin e Draza Mihailoviçit, 136 anëtarë të familjes sime u vranë në vitin 1943. Nën kujdesin e kriminelit të luftës Mlladiç, unë humba shumicën e fqinjëve dhe të afërmve të mi dhe personalisht kalova një agoni të vërtetë. Nëna ime u vra në shtëpinë e familjes tonë dhe u dogj. Kjo më sjell në mendje të gjitha këto kujtime”, , tha ai.

 

Husein Kavazoviç, myftiu i madh i Komunitetit Islamik, organi zyrtar mysliman në Bosnjë dhe Hercegovinë, bëri ​​një paralajmërim të ngjashëm gjatë një vizite në Foca javën e kaluar.

 

“Ajo që ka ndodhur në Bosnjë ditët e fundit, por edhe në muajt e fundit, na paralajmëron të gjithë ne, më e pakta, se në disa pjesë të atdheut tonë Bosnjë dhe Hercegovinë, fantazmat e së kaluarës po zgjohen, duke u ringjallur dhe duke marrë forcë”, tha Kavazoviç.

Të gjitha incidentet gjatë muajve të fundit janë raportuar në policinë e FocaS, por autorët nuk janë identifikuar. “Kjo na shqetëson”, tha Imamoviç.

 

Edhe Imamoviç edhe Haliloviç theksuan se ata kanë marrëdhënie të sjellshme me fqinjët e tyre.

 

“Ne jetojmë këtu pranë njëri-tjetrit. Nuk përzihemi shumë, por kjo është një cështje politike”, shpjegoi Imamoviç.

 

“Disa nga fqinjët e mi serbë dënojnë të njëjtat gjëra si ne. Ne flasim … për të ardhmen. Të gjithë rrisim fëmijët tanë, jemi të lidhur me ta dhe duam më të mirën për ta”, tha Haliloviç.

 

Kryetarit të komunës së Focës iu kërkua një koment mbi situatën, por nuk u përgjigj deri në kohën e publikimit.

 

Izet Spahiç, i vetmi boshnjak në këshillin lokal, vuri në dukje se në seancën e parafundit të këshillit, ai miratoi njëzëri të ashtuquajturën Platformë për Paqe, një deklaratë e zhvilluar nga USAID për të promovuar pranimin e ndërtimit të paqes dhe proceset e pajtimit midis komuniteteve të fundit etnike dhe fetare të Bosnjës dhe Hercegovinës. Por kjo nuk i ka lehtësuar problemet me të cilat përballen të kthyerit boshnjakë të pasluftës në Foca, ose nuk ka parandaluar incidente të rrezikshme.

 

“Aktualisht, atë deklaratë e kemi në letër, por në praktikë situata është krejtësisht ndryshe. A nuk është i rrezikshëm një njeri që blen armë automatike? A nuk paraqet një shkelje të sigurisë të shtënat me armë në Xhaminë Aladza?” pyeti Spahiç, i cili u kthye në Foca 11 vjet më parë.

 

“Njerëzit më shkruajnë për problemet me të cilat janë përballur atje, duke më thënë që i kanë raportuar në polici, por se nuk po zgjidhen. Kjo është ajo që na vë në rrezik”, argumentoi ai.

 

Kavazoviç tha se heshtja për problemet në Foca thjesht do të inkurajojë ata në zonë që duan “të rikthejnë historinë e saj të përgjakshme dhe të trazuar” dhe u bëri thirrje zyrtarëve të marrin një qëndrim për paqen.

 

“Njerëzit me poste me përgjegjësi në këtë vend duhet të kuptojnë rolin e tyre”, bëri thirrje ai.

 

“Roli i tyre është më i rëndësishëm – për të mbrojtur çdo individ dhe çdo qytetar, për të mbrojtur paqen mbi të gjitha, dhe natyrisht për të treguar me shembull se është e mundur të jetojmë në paqe me njëri-tjetrin në atdheun tonë, në Bosnjë dhe Hercegovinë.” BIRN

 

 

Më shumë

• 

  “Bosnja është në rrezik, mund të shpërbëhet”, paralajmërimi i zyrtarit të lartë ndërkombëtar: Gati për luftë

• 

  Bosnje-Hercegovinës i duhen parime demokratike e jo nacionaliste

• 

  Përfaqësuesi i Lartë për Bosnje-Hercegovinën: Unë mbështetem te brezi i ri!

• 

  Partitë serbe bojkotojnë institucionet e Bosnje-Hercegovinës

• 

  Bosnjë e Hercegovinë: Nga sot ndalohet mohimi i gjenocidit në Srebrenicë

• 

  Prishet kisha ortodokse serbe në Bosnje