Katolicizmi në Shqipëri

Kisha katolike romake në Shqipëri është pjesë e Kishës në mbarë botën katolike, nën udhëheqjen shpirtërore të Papas në Romë.

Rreth 10-15 % e popullsisë fetare shqiptare është katolike – komuniteti i dyte më i madh fetarë pas Islamit dhe i treti eshte Ortodoksia.

Ka pesë dioqeza në vend, duke përfshirë dy arkidioqeza plus një Administratë Apostolike që mbulon Shqipërinë jugore.

Për katër shekuj, Katolikët Shqiptarë kanë mbrojtur besimin e tyre me ndihmën e :

Misionarëve Franceskan, veçanërisht që nga mesi i shekullit të 17, kur persekutimet nga princat myslimanë vendosën në lëvizje braktisjen e shumë fshatrave shqiptar, veçanërisht midis grekëve.

Kolegjit i Propagandës në Romë, i shquar sidomos në mbështetje fetare dhe morale të katolikëve shqiptar. Gjatë shekujve 17 dhe 18, veçanërisht klerikë, të arsimuar për shërbimin e tyre në misionet shqiptar, kontribuuan më pas si tani për mbështetjen e tyre dhe me atë të kishave.

Qeverisë Austriake, e cila dha rreth pesë mijë dollarë në vit për misionet shqiptar, në rolin e saj mbrojtës i komunitetit të krishterë nën sundimin turk. Për këtë qëllim të interesit austriak në Shqipëri, kjo mund të thuhet se është ambasadori austriak i cili merr nga Sulltani Beratin, ose dokumentin civil të institucionit, për peshkopët katolikë të Shqipërisë[1].

Legjislacioni Kishtar i shqiptarëve u reformua nga Papa Klementi XI, që ndikojë në një vizitë të përgjithshme kishtare (1763) nga Kryepeshkopi i Tivarit, që mbajti një këshill kombëtar. Dekretet e saj u shtypën nga Propaganda (1705), dhe u rinovuan në 1803[2]. Në 1872, Papa Piu mbajti një sinod të dytë kombëtar që u mbajt në Shkodër, për rinovimin e jetës popullore dhe kishtare.

Organizimi

Vendi është ndarë tashmë në dy provincat eklesiastike, të kryesuara nga kryepeshkopët – Shkodër-Pult në veri dhe Tiranë-Durrës në qendër dhe jug. Shkodra-Pulti ka dy peshkop ndihmës për dioqezat e Lezhës dhe Sapës. Tirana-Durrës ka një peshkop ndihmës për dioqezën e Rrëshenit.[3]

Peshkopi i parë i njohur i Shqipërisë së sotme ishte Bassus, i cili u bë Peshkop i Shkodrës, në 387, peshkop ndihmës i Peshkopit të Selanikut, kryepeshkop i gjithë Ilirisë. Në shekullin 6 Shkodra u bë nën-peshkopatë e Ohrit, në Republikën e sotme të Maqedonisë, e cila u bë kryepeshkopata e gjithë Ilirisë, dhe nga mesjeta e hershme, Shkodra ishte nën-peshkopatë e Doklesë, në Malin e Zi të sotëm. Në vitin 1867 Shkodra u bashkua me kryedioqezën e Tivarit (Mali i Zi), por u nda në 1886, për t[u bërë një kryedioqezë vete edhe një herë me nën-peshkop ndihmës në Lezhë, Sapë dhe Pult.

Dioqeza e Pultit – një rajon në veri të Shkodrës në mes fshatrave të Drishtit dhe Prekalit – daton 899, kur një peshkop i Pulatos ishte emëruar si një peshkop ndihmës te peshkopi i Dokleesë. Dioqeza u nda një herë në Pultin e Madh dhe të Vogël por u bashkua përfundimisht me Shkodrën në 2005. Drishti, një fshat në veri të Shkodrës, u përdor gjithashtu të jetë një peshkopatë e veçantë. Dioqeza e Sapës – që mbulon rajonin e Zadrimës midis Shkodrës dhe Lezhës – daton në 1062, dhe ajo e Lezhës në 1300. Kryedioqeza e Durrësit u krijua në 1200 si Peshkopatë e Albanopolit. Kjo u bashkua me Tiranën në vitin 1992. Dioqeza e Rrëshenit u shkëputen në vitin 1996.

Administrata Apostolike e Shqipërisë jugore u krijua në 1939.

Njerëz duke u falur në kishën e Shna Ndout në Laç.

Ish dioqeza të lashta në Shqipëri ishin Dinnastrum dhe Balazum.[4][5]

• 

  Një shqiptar në krye të Arqipeshkivisë së Tiranës dhe Durrësit

• 

  A e dini se Kodiku i Korçës nr. 93 është ekzemplar unik në botë?

• 

  Komuniteti bektashi feston Ditën e Ashures

• 

  Çelet pelegrinazhi bektashi në Prishtë të Skraparit

• 

  Pas 69 vjetësh, kardinali Troshani kthehet në kishën e Kallmetit në Lezhë

• 

  Kisha Ortodokse përkujton 30 vjetorin e ardhjes në Shqipëri të Kryepiskopit Anastas Janullatos